Spaanse wet dreigt met boetes tot 2,5 miljoen euro voor lekken informatie

De Spaanse regering onder leiding van premier Pedro Sánchez wil journalisten kunnen bestraffen voor het openbaar maken van vertrouwelijke informatie. Een oude wet uit 1968 wordt in hoog tempo vervangen door een nieuwe ‘Wet op Geclassificeerde Informatie’. Volgens het voorstel kunnen burgers, dus ook journalisten, voortaan boetes krijgen tot 2,5 miljoen euro. Waar de oude wet alleen gold voor ambtenaren en veiligheidsdiensten, geldt de nieuwe wet voor iedereen, meldt El Debate.
Kritiek van binnenuit genegeerd
Het wetsvoorstel wordt opgesteld door Félix Bolaños, minister van het presidentschap. Hij heeft het proces versneld, ondanks bezwaren van het Ministerie van Defensie en de Spaanse inlichtingendienst CNI.
De hervorming is volgens critici een schoolvoorbeeld van macht zonder toezicht. De controle op geheime informatie wordt namelijk weggehaald bij de CNI en ondergebracht bij een orgaan dat direct onder Bolaños valt. Hij schrijft de wet én bepaalt straks hoe die toegepast wordt.
Dreiging voor de pers
De nieuwe wet kan gebruikt worden om kritische berichtgeving aan te pakken. Denk aan onthullingen over corruptie binnen de socialistische partij of het gebruik van een overheidsvliegtuig door Sánchez voor privétrips. Zulke zaken kunnen nu worden bestempeld als ‘staatsgeheim’, waardoor verslaggeving strafbaar wordt.
Dit druist in tegen de Europese Media Freedom Act, die juist persvrijheid en bescherming van bronnen moet waarborgen. Volgens critici wordt ook die Europese wet inmiddels misbruikt om afwijkende stemmen te onderdrukken.
Tijdstip is geen toeval
Dat de wet nu ineens prioriteit krijgt, is volgens veel waarnemers geen toeval. De socialistische partij PSOE had deze hervorming al langer beloofd aan haar separatistische bondgenoten, die af willen van wetten uit de Franco-tijd.
Maar het snelle proces, waarbij ministeries slechts één dag kregen om opmerkingen te maken, wijst er volgens critici op dat het doel niet democratische vernieuwing is, maar het versterken van overheidscontrole nu de steun voor de regering afneemt.
De wet moet nog goedgekeurd worden door het parlement en de senaat. Hoewel de regering mikt op oktober, lijkt uitstel waarschijnlijk.