Ik heb de betekenis van 'woke' eens opgezocht, omdat mijn buikgevoel mij zegt dat we naar de verkeerde kant aan het overhellen zijn. Dat onze vrijheid tot denken wordt beknot door een evolutie van extreem moraliserend denken, die leidt tot polarisatie. De moraliserende vinger wijst ons bij elke uitspraak en stap terecht omdat we een groep van mensen zijn vergeten te vermelden, omdat we auteurs lezen die in een verkeerd tijdperk zijn geboren of omdat we bij het programma VI Vandaag moeten lachen om die jolige snorremans van een Johan Derksen.

Als Kamerlid vind ik het belangrijk dat mensen zich bewust worden van zaken die niet aanvaardbaar zijn. Het is belangrijk dat ze hun stem laten horen. Alleen evolueert de 'woke'-cultuur meer en meer naar een streven tot een ons zelf opgelegde morele zuiverheid. Nu we eindelijk bevrijd zijn van de katholieke erfzonde, lijkt het alsof we opnieuw beladen zijn met het veroordelen van alle mogelijk zondig gedrag. Dat gaat van Zwarte Piet tot het verplicht aandacht hebben voor, of zelfs verbieden van, alles waarmee we iemand mogelijk voor het hoofd kunnen stoten. Een voorbeeld: op de Nederlandse spoorwegen werd 'dames en heren' vervangen door 'beste reizigers'. Op die manier wordt niemand vergeten.

Maar is het nodig dat kinderen en pubers op school en op sociale media worden aangevallen als ze durven te poneren dat iemands seksuele voorkeur misschien weleens minder uitgesproken mag worden geëtaleerd? Is het normaal dat broodpoliticus Sylvana Simons haar middelvinger opstak toen ze in een speech in Utrecht verwees naar een lokale politieke partij die het over 'All Lives Matter' in plaats van 'Black Lives Matter' had? Droeg Akwasi bij aan het uitbannen van racisme met zijn opmerking om onze kindervriend Zwarte Piet in het gezicht te schoppen en zich daarbij schuldig maakte aan het oproepen tot geweld? 

Natuurlijk hebben we mensen nodig die aandacht leggen op bestaande situaties die aan verandering toe zijn. In mijn jeugd waren dat de Dolle Mina's, een beweging die streed voor vrouwenrechten. Als zij die strijd niet waren aangegaan, was het recht op abortus er wellicht nooit gekomen. Dat is een mooi voorbeeld. Maar dat wil nog niet zeggen dat vrouwen zich intolerant tegenover de mannen moeten gedragen. Dan kom je tot een wij-zijcultuur met verzuring als resultaat, terwijl we elkaar net zo nodig hebben bij het bestrijden van racisme en discriminatie.

Want ja, we hebben een samenleving waarin dat helaas bestaat. Maar laten we nou dit doen of dit land wordt geteisterd door een golf van apartheid. De aangewakkerde haat jegens de blanke man, die universeel de kop opsteekt, gaat ook niet zorgen voor wederzijds begrip. Het willen uitwissen van zijn geschiedenis, het willen afpakken van zijn tradities, cultuur en identiteit is een enorme denkfout van ongekend felle activisten, die zeggen te streven naar 'gelijkwaardigheid'. 

De vraag wanneer er sprake is van racisme, hoe we dat in kaart brengen, maar vooral hoe we het oplossen, wordt in de hang naar totale hysterie niet gesteld. Laten we, ook bij de mainstream media, nou eens denken in oplossingen om racisme te bestrijden. De NOS en RTL gaven, na de beeldenstorm in andere landen, de locaties door van de omstreden Nederlandse standbeelden. Met welk doel? Dat historische figuren a la Joannes van Heutsz, Jan Pieterszoon Coen en Michiel de Ruyter ook van hun sokkel worden getrokken? Oliedom! Immers, wie zijn geschiedenis niet kent, is gedoemd haar te herhalen. Oplossing: Laten staan die beelden met tekst en uitleg van de goede en slechte daden, van figuren die Nederland (mede) hebben gevormd.

Met daarbij goed onderwijs op onze scholen. De oplossing bij vermeend etnisch profileren bij de politie is het hele korps uitrusten met bodycams. Bodycams zorgen ervoor dat zowel het handelen van de politie als van omstanders wordt vastgelegd. De inzet van de mini-camera werkt bovendien de-escalerend. Daarnaast zijn er al app-systemen waarbij agenten kunnen zien of een auto al eerder door een andere agent is staande gehouden en of daarbij wat gevonden is. Gebruik zulke systemen om etnisch profileren, bijvoorbeeld bij de patseraanpak, tegen te gaan. Zomaar even wat oplossingen uit mijn pragmatische hoge hoed, waarbij ik ook een beroep doe op ons aller relativeringsvermogen, waarbij we tolerantie hoog in het vaandel hebben staan.

Iedereen mag zichzelf zijn en laat ons elkaar niet te veel beoordelen. Met begrip kom je al ver. Maar het wordt een ander verhaal als een groep van minderheden zelf de tolerantie niet meer toepast en agressief uit de hoek komt als je niet mee applaudisseert. Wie tolerantie vraagt, moet zelf ook tolerant zijn. De morele zuiverheid wordt de nieuwe norm en dat is een gevaarlijke evolutie. Onze tolerantiecultuur moet geen plaats maken voor een moraliserende vinger. Ik wil knokken voor een tolerante samenleving, met aandacht voor minderheden, zonder dat de 'woke-cancel-cultuur' haar wil overal rücksichtslos oplegt door dingen te verbieden of andersdenkenden in een hoek te drijven. Het prediken van een moraliserende zuivering is namelijk niet hoe een samenleving werkt.

Olaf Ephraim is namens BVNL lid van Tweede Kamer der Staten Generaal.