Begin deze maand werd bekend dat het kabinet zijn excuses gaan aanbieden voor het slavernijverleden. Nu is er ook een datum: 19 december. Dan betuigen acht kabinetsleden op acht verschillende plekken in de wereld hun spijt voor de Nederlandse slavernij.
Op de excuses zijn gemengd gereageerd. Maar wie er in elk geval geen voorstander van is, is historicus Maarten van Rossem. Eerder deze maand noemde hij het al een 'toneelstuk': 'Moeten de Spanjaarden nu ook excuses maken voor de bezetting tijdens de Tachtigjarige Oorlog? En de Italianen voor hun onderdrukking in de Romeinse tijd? Waar houdt dit toneelstuk op?'
"Wat een kletskoek"
Nu haalt Van Rossem opnieuw flink uit, ditmaal in zijn podcast Maarten van Rossem - De Podcast. Volgens Van Rossem zijn de excuses een kwalijke zaak.
Hij begint: "Excuses aanbieden, de cancelcultuur - het is allemaal een uiting van een afschuwelijke hypocrisie. Want uiteindelijk stoelt het op de gedachte dat wij alles beter weten. En dat als wij toen hadden geleefd zouden hebben, dan zouden wij het niet gedaan hebben. Maar het miskent alles wat de geschiedenis ons leert. We moeten echt ophouden met die onzin."
Van Rossem denkt wel te weten waarom het kabinet nu toch zijn excuses gaat aanbieden: "Die bestuurders denken vast: 'Wat een hoop gezeik aan mijn kop. Laten we maar een keer excuses aanbieden, want dan zijn we van dat gelazer af.'"
Volgens hem wordt het kabinet vooral gedreven door 'gemakzucht', zodat zij 'af zijn van het gezeur'. Hieraan voegt hij toe: "Misschien hebben ze lijsten klaarliggen voor waarvoor ze nog verder hun excuses gaan aanbieden. Ik weet zo nog wel een paar lollige dingetjes te verzinnen waarvoor ze dat kunnen doen."
Van Rossem gelooft evenmin dat de excuses kunnen bijdragen aan meer bewustwording rondom het slavernijverleden: "Bewustwording, kom op. We zijn ons er toch ruimschoots van bewust? Wat een kletskoek weer."
Slavernij in Qatar
Van Rossem maakt vervolgens een bruggetje naar Qatar. Hij zegt: "We hebben een hele discussie gehad over die voetbalstadions daar aan de Perzische Golf. Nou, dat waren geen frisse toestanden."
Hij besluit: "In allerlei opzichten bestaan er nieuwe vormen van slavernij. En als je dan toch je best wilt doen voor ene betere wereld, zou ik zeggen: 'Houd op met dat gelul over het verleden waar toch niks aan te doen is. Besef dat het verleden een andere tijd was dan nu [...]. En besteed je aandacht en je inspanningen en je geld - als je dat daarvoor over hebt - aan de bestrijding van moderne vormen van slavernij.'"