Wordt Oekraïne EU-lid? Von der Leyen geeft groen licht voor toetredingsgesprekken
Volgens Commissievoorzitter Ursula von der Leyen boekt Oekraïne grote vooruitgang met zijn binnenlandse hervormingen tegen corruptie, witwassing en voor een sterkere rechtsstaat. Sterker nog: volgens haar heeft Oekraïne al "ruim 90 procent" van zijn doelen bereikt. Deze hervormingen zijn nodig om de onderhandelingen te starten over toetreding tot de EU.
Aan de vooravond van een cruciaal rapport brengt de Europese Commissie een bezoek aan Kyiv. Tijdens dit bezoek toont Von der Leyen zich bijzonder enthousiast over de vermeende vooruitgang die Oekraïne boekt met zijn binnenlandse hervormingen. Zij stelt dat het land al aan "ruim 90 procent" van de doelen voldoet, meldt Financial Times.
De hervormingen behelzen onder meer een lik-op-stukbeleid tegen witwassen, corruptie in hoge kringen, de invloed van oligarchen en voor een sterker strafrecht. De maatregelen zijn nodig om de onderhandelingen te laten beginnen over een Oekraïense toetreding tot de EU.
Sinds vorige zomer is Oekraïne officieel kandidaat-lidstaat aan de EU. Alleen ligt het toetredingsproces momenteel op zijn gat, omdat Oekraïne nog lang niet voldoet aan alle voorwaarden. Zo kampt het land met een enorme corruptie.
Zorgen om corruptie
Zowel Oekraïners zelf als westerse landen maken zich grote zorgen om de corruptie in Oekraïne. Uit een gelekt rapport, in handen van nieuwssite Politico, blijkt dat deze zorgen ook spelen bij de Amerikaans regering. De angst bestaat dat deze corruptie de westerse steun voor de oorlog tegen Rusland kan ondermijnen.
Sinds de Russische invasie heeft Zelensky elf oppositiepartijen verboden. Ook heeft hij de vrije pers aan banden gelegd. Dit heeft zijn weerslag op de publieke opinie, want momenteel vindt ruim driekwart van de Oekraïners dat president Zelensky verantwoordelijk is voor de systematische corruptie in Oekraïne. Dit blijkt uit een onderzoek van de Stichting voor Democratische Initiatieven en het Internationale Sociologische Instituut van Kiev. Na zestien maanden lijkt het vaak gebruikte argument, dat de oorlog strijd tegen corruptie onmogelijk maakt, niet langer overtuigend.
Jean-Claude Juncker, oud-president van de Europese Commissie, vindt dat Oekraïne te corrupt is om lid te worden van de Europese Unie. Hij noemt het land 'volledig corrupt'. Ook zijn Duitsland en de VS momenteel geen voorstander van een Oekraïense toetreding tot de NAVO.
'Regels omzeilen voor EU-toetreding'
De vraag is of dit de Europese Commissie zal tegenhouden in het toenaderingsproces tot Oekraïne. Von der Leyen lijkt namelijk niet bepaald heilige waarde te hechten aan de toelatingsvoorwaarden voor nieuwe lidstaten. Zo zou ze Bulgarije hebben aangeraden om de 'regels te omzeilen' voor toetreding tot de eurozone. Dit vertelde de Bulgaarse oud-premier Kiril Petkov in een videotape.
"Voor Schengen heb je een hele grote kans. Voor de EU-zone moet je uitzoeken hoe je de regels kunt omzeilen. In de zin van hoe te voldoen", zei Von der Leyen tegen Petkov.
In februari sprak Von der Leyen nog haar 'onvoorwaardelijke steun' uit voor een Oekraïens lidmaatschap aan de EU. Dit deed zij bij een vorig bezoek aan Kyiv. Ook EU-chef Charles Michel en Frans Timmermans zien Oekraïne het liefst zo snel mogelijk toetreden tot de Europese Unie. Ondertussen wil ruim driekwart van de Nederlanders dat er juist wordt aangestuurd op vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland.