Jetten betrapt op leugens over lagere energierekening: zo zit het écht

Achtergronden13 november 2023 4 minuten Marit Nubé
Jetten

Demissionair klimaatminister Rob Jetten (D66) beweert dat de energierekening lager is geworden door zijn klimaatbeleid. Ook stelt hij dat Nederland helemaal onafhankelijk is geworden van Russisch gas dankzij hem. Maar al snel blijkt Jettens betoog enorm te rammelen. Op welke leugens is de zelfverklaarde 'klimaatdrammer' betrapt? Lees het hier!

Bij WNL Op Zondag haalt Frans Timmermans flink uit naar Jetten.  "Rob Jetten heeft onderdeel uitgemaakt van een kabinet dat gewoon niets heeft gedaan. Wij staan in Nederland al duizend dagen stil", vindt de lijsttrekker van GL-PvdA.

Deze opmerking komt hem al snel op een sneer te staan van Jetten. 'Frans, is het lastig te erkennen dat een andere lijsttrekker ook iets goed heeft gedaan?' schrijft de D66-minister op X. Als voorbeeld stelt Jetten dat Nederland 'binnen één jaar onafhankelijk van Russisch gas' is geworden en dat er een 'lagere energierekening door isolatie' is.

Woningisolatie kan flink in papieren lopen
Al snel krijgt Jetten de wind van voren op sociale media. Zo wordt er sterk aan getwijfeld of de bewering inderdaad klopt dat door hem de energierekening omlaag is gegaan door isolatie. Zo merkt onderzoeksjournalist Marc van der Vegt op dat 'mensen isolatie niet kunnen betalen'. Dit is niet voor niets: in augustus werd bekend dat woningisolatie duizenden euro's extra kan gaan kosten. 

Met een geïsoleerd huis heb je minder energie nodig om je huis te verwarmen. Daarom proberen steeds meer huishoudens hun woning te verduurzamen door het goed te laten isoleren. Maar dit blijkt niet altijd even diervriendelijk. Bij het isoleren van muren dreigen vleermuizen hun woonplek te verliezen of zelfs te verstikken, blijkt uit onderzoek.

Dit werpt de nodige problemen op. De vleermuis draagt namelijk veel bij aan het ecosysteem en dus een beschermde diersoort is volgens de Europese Habitatrichtlijnen. Daarom besloot de Raad van State deze zomer dat huiseigenaren, die hun woning willen laten isoleren, eerst een duur ecologisch onderzoek moeten laten uitvoeren naar de aanwezigheid van vleermuizen. Zo'n onderzoek duurt een jaar en kan zo'n 5.000 euro kosten.

Hoogste gasprijs van Europa 
Ook op een andere manier wordt er getwijfeld aan Jettens bewering dat hij de energierekening omlaag heeft gekregen. Zo liep tijdens zijn ministerschap de Nederlandse gasprijs zodanig op, dat het zelfs de hoogste van Europa werd.

"We hebben veruit de hoogste gasprijzen van Europa," merkte NSC-leider Pieter Omtzigt begin dit jaar op in een Kamerdebat. "Onze huishoudens betalen het dubbele van wat er in België of Duitsland wordt betaald."

De reden van de hoge gasprijs heeft uiteraard te maken met de Europese sancties tegen Russisch gas, vanwege de oorlog in Oekraïne. Maar ook hierin heeft Jetten een precaire rol gespeeld, benadrukken critici. In april vorig jaar kondigde de D66'er namelijk een dwangmaatregel aan: alle gemeten moeten hun contract opzeggen bij het Russische Gazprom Energy, zodat ze 'niet langer de Russische staatskas spekken'. Burgermeesters die weigerden mee te werken wilde hij eventueel in de gevangenis kunnen gooien.

Maar al snel kwam er veel kritiek op Jettens dwangmaatregel. Zo bleek dat zo'n opzegging miljoenen euro's per gemeente kon gaan kosten. De gemeente Utrecht, bijvoorbeeld, kostte het elf miljoen euro om een nieuw contract af te sluiten. Ook werd er getwijfeld aan de effectiviteit van de plannen. Als gemeenten hun contract opzeggen, moeten zij nieuw gas inkopen op de Europese markt. Maar dit gas is altijd nog deels Russisch, en de gasprijzen zijn inmiddels tien tot vijftien keer gestegen. Dit betekent dat er met een nieuw gascontract juist méér geld in de Russische staatskas komt. Jettens plannen bleken dus een averechts effect te hebben.

Daarom besloot een Kamermeerderheid een half jaar later dat Jetten moest afzien van zijn dwangmaatregel. Dit besloot hij daarom nog dezelfde dag te doen.

Nog steeds afhankelijk van Russisch gas
Tot slot beweert Jetten dat Nederland, dankzij hem, helemaal onafhankelijk is van Russisch gas. Maar kritische X-gebruikers wijzen erop dat dit niet klopt. Vanwege zijn ingetrokken dwangmaatregel hebben Nederlandse gemeenten nog steeds energiecontracten met Gazprom. En zelfs de gemeenten die wél een nieuw gascontract afsloten, zoals Utrecht, gebruiken alsnog Russisch gas omdat ze het halen van de Europese markt.

Ook de CEO van Gazprom, Aleksey Miller, erkent dat zijn bedrijf nog in groten getale gas levert aan de Europese markt. Precieze getallen geeft hij hier niet over, omdat pijpleidingen "geen nationale kleur hebben". Maar deze maand meldt hij wel aan het Russische staatskanaal Rossiya 1 dat "Russisch gas wordt geleverd aan veel landen die hebben verklaard het niet te willen gebruiken". Het gas wordt geleverd via Oekraïne naar de Oostenrijkse hub in Baumgarten.

Energierekening gaat blijven stijgen
Tot slot werd dit maandag bekend dat de energierekening in komende jaren explosief zal blijven stijgen vanwege windmolens en zonnepanelen. Dit meldt adviesorganisatie PwC Nederland aan Hart van Nederland.

PwC voorspelt dat met name de kosten voor stroom explosief zullen blijven stijgen. Dit is niet voor niets: vorige maand erkende Jetten dat de aansluitingskosten van windparken op zee 40 miljard euro hoger uitvallen dan verwacht. Dit wordt doorberekend aan de consument. Ondertussen zullen bedrijven en burgers alsmaar meer elektriciteit verbruiken. En dus stijgt de stroomprijs schrikbarend. Volgens PwC zullen elektriciteit en gas in 2030 tweemaal zo duur zijn als de prijs in 2020. Vervolgens zal de prijs rond 2040 weer zo'n 40 procent duurder zijn dan in 2030. 

Vorig jaar steeg de energierekening al flink in Nederland, maar volgens PwC was dit geen eenmalige uitschieter. Door de energietransitie zal de stroom- en gasrekening komende jaren blijven stijgen. De totale kostenstijging van energie zal zo'n 56 miljard euro kosten, waarvan 31 miljard euro verhaald gaat worden op huishoudens. Daarnaast 

Al in september vorig jaar erkende Jetten dat de hoge gasprijs blijvend zal zijn. "De realiteit is dat we het met minder fossiele energie moeten doen", aldus minister Rob Jetten in gesprek met NU.nl. Volgens de minister zal aardgas, ook met speciale maatregelen, een stuk duurder blijven dan voorheen. Maar volgens Jetten is dit niet per se problematisch, hij ziet het dan ook als een "wake-upcall". Een economie bouwen op goedkoop gas is niet verantwoord, aldus de minister 

Meerartikelen

EU Hongarije
Nieuws

EU dreigt nog meer Hongaarse fondsen te bevriezen

De Europese Commissie overweegt nog meer EU-fondsen voor Hongarije te bevriezen vanwege een wet die - volgens Brussel - de democratische EU-waarden schendt. Eurocommissaris Didier Reynders verklaart aan de Hongaarse krant Népszava dat de opschorting

Wilders Hoekstra
Achtergronden

Kritiek op Wilders: 'Waarom beloont hij EU-fractie die hem uitsluit?'

De steunbetuiging van het kabinet-Schoof aan Eurocommissaris Wopke Hoekstra wekt verbazing op rechts. Zo vraag politicus Rob Roos zich af waarom Geert Wilders een Europese fractie beloont die de PVV juist actief uitsluit. Sinds vorig jaar is voormali

EU Oekraïne
Nieuws

EU pleegt 'ordinaire diefstal' voor Oekraïne

De Europese Unie heeft vrijdag de eerste 1,5 miljard euro winst uit bevroren Russische tegoeden overgemaakt aan Oekraïne. Dit geld kan door Oekraïne worden gebruikt voor de aankoop van wapens, wederopbouw en humanitaire hulp. Het besluit leidt tot on

Volkskrant
Nieuws

Linkse Volkskrant-cartoonist valt door de mand: 'Ik wil gewoon geld'

Cartoonist Jip van den Toorn krijgt flinke kritiek op sociale media. De reden: ze lijkt haar cartoons soms rechtstreeks te kopiëren van bestaande stockfoto's. In eerder interviews erkent Van den Toorn al dat ze eigenlijk niet kan tekenen en dat ze vo

Mondkapje
Achtergronden

Gelekte documenten onthullen grove misstanden in Duits coronabeleid

Het Duitse coronabeleid bevatte de nodige tekortkomingen en onjuistheden. Dit blijkt uit gelekte, interne documenten van het Duitse RIVM, oftewel het Robert Koch Instituut (RKI). Zo wist de Duitse overheid al vroeg dat mondkapjes en schoolsluitingen

Shell
Nieuws

Shell zet groene ambities in de ijskast

Shell zet zijn groene ambities in de ijskast, onder leiding van CEO Wael Sawan. Tweeënhalf jaar geleden was Sawan nog enthousiast over een drijvend windpark bij Schotland, maar nu lijkt het bedrijf deze activiteiten van de hand te willen doen. De voo

Leyen
Onderzoek

EU financiert 'onafhankelijke' campagnes tegen 'extreemrechts'

EU-gefinancierde ngo's zijn betrokken bij pogingen om het Europees Parlement te mobiliseren tegen zogenaamd ‘extreemrechts’. Dit blijkt uit onderzoek van Brussels Signal. Het onderzoek brengt aan het licht dat reclamecampagnes, waarin centristische e

Politie
Nieuws

Politie neemt 3.500 opgevoerde fatbikes in beslag

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft beslag gelegd op ongeveer 3.500 fatbikes van Chinese makelij. Deze fatbikes, die tegen zeer lage prijzen in Nederland worden aangeboden, voldoen mogelijk niet aan de wettelijke eisen en kunnen daardo

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Harris
Nieuws

Financiële fraude bij campagne Kamala Harris? Team Trump dient klacht in

Het campagneteam van Donald Trump heeft een klacht ingediend bij de federale verkiezingscommissie van de Verenigde Staten (FEC). Ze beweren dat de overdracht van de campagnekas van Joe Biden aan Kamala Harris in strijd is met de wet. David Warrington

Loonkloof
Achtergronden

Loonkloof: feit of fictie? Dit zeggen de cijfers

Het is een veelbesproken thema in de politiek: de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Uit CBS-cijfers blijkt dat vrouwen gemiddeld minder verdienen dan mannen in het bedrijfs leven en bij de overheid. Maar is dit verschil in salaris echt het gevolg v

Ter Apel
Onderzoek

De échte asielkosten in Nederland: 400 miljard euro

In Nederland is er volop aandacht voor de asielproblematiek, maar wat zijn de échte asielkosten? Een Nederlandse studie, 'Grenzeloze Verzorgingsstaat', laat zijn licht hierover schijnen. Wat blijkt: de Nederlandse belastingbetaler was maar liefst 400

Pegida
Nieuws

Pegida-voorman verscheurt Koran bij rechtszaak

Pegida-voorman Edwin Wagensveld verscheurde woensdag opnieuw een Koran bij de rechtbank in Den Haag. Dit deed hij als protest tegen zijn eerdere veroordeling voor groepsbelediging. Ook wilde hij aandacht te vragen voor wat hij beschouwt als de onderd

Six Dijkstra
Nieuws

Kamerleden eisen actie na wereldwijde computerstoring

Kamerleden van GroenLinks-PvdA en NSC hebben het kabinet opgeroepen tot actie na een wereldwijde computerstoring. 'Operaties en vakanties gecanceld door één foute update. Dit kabinet moet meer investeren in plannen voor als de IT er compleet uit ligt

Politie
Nieuws

Man (46) ernstig mishandeld in Delft; verdachte gearresteerd

De politie heeft een 17-jarige jongen uit Delft aangehouden in verband met de mishandeling van een 46-jarige man. De politie maakte dit woensdag via X bekend. De gewelddadige aanval vond plaats op 17 juli aan de Schubertlaan in Delft, waarbij het sla

Eritrea Festival
Nieuws

Politie treft forse maatregelen voor Eritrese festival

De Zweedse politie bereidt zich voor op mogelijke geweldsuitbarstingen tijdens het Eritrese festival in Järvafältet door een tijdelijke gevangenis met draadkooien te bouwen. Het festival, dat op donderdag 25 juli begint, eindigde vorig jaar in chaos

Beyond Meat
Nieuws

Beurskoers Beyond Meat stort compleet in

De beurskoers van de Amerikaanse vleesvervangerfabrikant Beyond Meat, ooit gewaardeerd op 13 miljard euro, is opnieuw ingestort. Na een kort herstel kelderde de koers eind vorige week bijna tot een nieuw dieptepunt. De zwakke vraag naar plantaardige

Oekraïners
Onderzoek

Steeds meer Oekraïners zijn bereid land op te geven voor vrede met Rusland

Uit recente onderzoeken blijkt dat steeds meer Oekraïners bereid zijn om land op te geven in ruil voor vrede met Rusland. Tegelijkertijd neemt het percentage Oekraïners dat bereid is te vechten om het hele land van Russische invloed te bevrijden, dra

Kennedy
Nieuws

'Robert F. Kennedy kan rol krijgen in regering Trump'

Naar verluidt hebben presidentskandidaten Donald Trump en Robert F. Kennedy Jr. nauw contact met elkaar. Sterker nog: volgens ABC News kan Kennedy Jr. zelfs een rol krijgen in de regering van Trump, mocht hij de verkiezingen winnen. ABC News meldt da

Dragqueen
Video

Dragqueen draagt olympische fakkel in Parijs

De Olympische Spelen zijn nog niet begonnen, maar er is nu al online kritiek. Woensdag werd de olympische fakkel namelijk rondgedragen door een dragqueen. 'We zijn er zo klaar mee dat deze ideologie ons overal wordt opgedrongen', klinkt een reactie.

Gaza-protest
Nieuws

'Hamas komt eraan': Gaza-protest ontspoort in Washington

Washington D.C. was woensdag het toneel van grootschalige protesten tegen het bezoek van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Duizenden Palestijnse sympathisanten verzamelden zich in de Amerikaanse hoofdstad, wat leidde tot een massale politie-