Jetten betrapt op leugens over lagere energierekening: zo zit het écht
Demissionair klimaatminister Rob Jetten (D66) beweert dat de energierekening lager is geworden door zijn klimaatbeleid. Ook stelt hij dat Nederland helemaal onafhankelijk is geworden van Russisch gas dankzij hem. Maar al snel blijkt Jettens betoog enorm te rammelen. Op welke leugens is de zelfverklaarde 'klimaatdrammer' betrapt? Lees het hier!
Bij WNL Op Zondag haalt Frans Timmermans flink uit naar Jetten. "Rob Jetten heeft onderdeel uitgemaakt van een kabinet dat gewoon niets heeft gedaan. Wij staan in Nederland al duizend dagen stil", vindt de lijsttrekker van GL-PvdA.
Deze opmerking komt hem al snel op een sneer te staan van Jetten. 'Frans, is het lastig te erkennen dat een andere lijsttrekker ook iets goed heeft gedaan?' schrijft de D66-minister op X. Als voorbeeld stelt Jetten dat Nederland 'binnen één jaar onafhankelijk van Russisch gas' is geworden en dat er een 'lagere energierekening door isolatie' is.
Woningisolatie kan flink in papieren lopen
Al snel krijgt Jetten de wind van voren op sociale media. Zo wordt er sterk aan getwijfeld of de bewering inderdaad klopt dat door hem de energierekening omlaag is gegaan door isolatie. Zo merkt onderzoeksjournalist Marc van der Vegt op dat 'mensen isolatie niet kunnen betalen'. Dit is niet voor niets: in augustus werd bekend dat woningisolatie duizenden euro's extra kan gaan kosten.
Met een geïsoleerd huis heb je minder energie nodig om je huis te verwarmen. Daarom proberen steeds meer huishoudens hun woning te verduurzamen door het goed te laten isoleren. Maar dit blijkt niet altijd even diervriendelijk. Bij het isoleren van muren dreigen vleermuizen hun woonplek te verliezen of zelfs te verstikken, blijkt uit onderzoek.
Dit werpt de nodige problemen op. De vleermuis draagt namelijk veel bij aan het ecosysteem en dus een beschermde diersoort is volgens de Europese Habitatrichtlijnen. Daarom besloot de Raad van State deze zomer dat huiseigenaren, die hun woning willen laten isoleren, eerst een duur ecologisch onderzoek moeten laten uitvoeren naar de aanwezigheid van vleermuizen. Zo'n onderzoek duurt een jaar en kan zo'n 5.000 euro kosten.
Hoogste gasprijs van Europa
Ook op een andere manier wordt er getwijfeld aan Jettens bewering dat hij de energierekening omlaag heeft gekregen. Zo liep tijdens zijn ministerschap de Nederlandse gasprijs zodanig op, dat het zelfs de hoogste van Europa werd.
"We hebben veruit de hoogste gasprijzen van Europa," merkte NSC-leider Pieter Omtzigt begin dit jaar op in een Kamerdebat. "Onze huishoudens betalen het dubbele van wat er in België of Duitsland wordt betaald."
De reden van de hoge gasprijs heeft uiteraard te maken met de Europese sancties tegen Russisch gas, vanwege de oorlog in Oekraïne. Maar ook hierin heeft Jetten een precaire rol gespeeld, benadrukken critici. In april vorig jaar kondigde de D66'er namelijk een dwangmaatregel aan: alle gemeten moeten hun contract opzeggen bij het Russische Gazprom Energy, zodat ze 'niet langer de Russische staatskas spekken'. Burgermeesters die weigerden mee te werken wilde hij eventueel in de gevangenis kunnen gooien.
Maar al snel kwam er veel kritiek op Jettens dwangmaatregel. Zo bleek dat zo'n opzegging miljoenen euro's per gemeente kon gaan kosten. De gemeente Utrecht, bijvoorbeeld, kostte het elf miljoen euro om een nieuw contract af te sluiten. Ook werd er getwijfeld aan de effectiviteit van de plannen. Als gemeenten hun contract opzeggen, moeten zij nieuw gas inkopen op de Europese markt. Maar dit gas is altijd nog deels Russisch, en de gasprijzen zijn inmiddels tien tot vijftien keer gestegen. Dit betekent dat er met een nieuw gascontract juist méér geld in de Russische staatskas komt. Jettens plannen bleken dus een averechts effect te hebben.
Daarom besloot een Kamermeerderheid een half jaar later dat Jetten moest afzien van zijn dwangmaatregel. Dit besloot hij daarom nog dezelfde dag te doen.
Nog steeds afhankelijk van Russisch gas
Tot slot beweert Jetten dat Nederland, dankzij hem, helemaal onafhankelijk is van Russisch gas. Maar kritische X-gebruikers wijzen erop dat dit niet klopt. Vanwege zijn ingetrokken dwangmaatregel hebben Nederlandse gemeenten nog steeds energiecontracten met Gazprom. En zelfs de gemeenten die wél een nieuw gascontract afsloten, zoals Utrecht, gebruiken alsnog Russisch gas omdat ze het halen van de Europese markt.
Ook de CEO van Gazprom, Aleksey Miller, erkent dat zijn bedrijf nog in groten getale gas levert aan de Europese markt. Precieze getallen geeft hij hier niet over, omdat pijpleidingen "geen nationale kleur hebben". Maar deze maand meldt hij wel aan het Russische staatskanaal Rossiya 1 dat "Russisch gas wordt geleverd aan veel landen die hebben verklaard het niet te willen gebruiken". Het gas wordt geleverd via Oekraïne naar de Oostenrijkse hub in Baumgarten.
Energierekening gaat blijven stijgen
Tot slot werd dit maandag bekend dat de energierekening in komende jaren explosief zal blijven stijgen vanwege windmolens en zonnepanelen. Dit meldt adviesorganisatie PwC Nederland aan Hart van Nederland.
PwC voorspelt dat met name de kosten voor stroom explosief zullen blijven stijgen. Dit is niet voor niets: vorige maand erkende Jetten dat de aansluitingskosten van windparken op zee 40 miljard euro hoger uitvallen dan verwacht. Dit wordt doorberekend aan de consument. Ondertussen zullen bedrijven en burgers alsmaar meer elektriciteit verbruiken. En dus stijgt de stroomprijs schrikbarend. Volgens PwC zullen elektriciteit en gas in 2030 tweemaal zo duur zijn als de prijs in 2020. Vervolgens zal de prijs rond 2040 weer zo'n 40 procent duurder zijn dan in 2030.
Vorig jaar steeg de energierekening al flink in Nederland, maar volgens PwC was dit geen eenmalige uitschieter. Door de energietransitie zal de stroom- en gasrekening komende jaren blijven stijgen. De totale kostenstijging van energie zal zo'n 56 miljard euro kosten, waarvan 31 miljard euro verhaald gaat worden op huishoudens. Daarnaast
Al in september vorig jaar erkende Jetten dat de hoge gasprijs blijvend zal zijn. "De realiteit is dat we het met minder fossiele energie moeten doen", aldus minister Rob Jetten in gesprek met NU.nl. Volgens de minister zal aardgas, ook met speciale maatregelen, een stuk duurder blijven dan voorheen. Maar volgens Jetten is dit niet per se problematisch, hij ziet het dan ook als een "wake-upcall". Een economie bouwen op goedkoop gas is niet verantwoord, aldus de minister