Overheid dwingt ambtenaren in diversiteitscursus: miljoeneninjectie voor speciale trainingen

Het kabinet blijft fors investeren in diversiteitsbeleid binnen de overheid. Voor de komende vier jaar wordt tot wel vijf miljoen euro uitgetrokken voor verplichte trainingen in ‘inclusief werven en selecteren’. Daarmee moeten duizenden ambtenaren opnieuw de schoolbanken in, ondanks terugkerende weerstand, zo meldt De Telegraaf.
Volgens een recente aanbesteding verwacht de overheid dat ruim 12.000 ambtenaren een basistraining zullen volgen. Daarnaast worden nog eens 2.500 deelnemers ingeschat voor een zogeheten ‘verdiepingstraining’. De kosten lopen daarmee op tot ten minste 3,6 miljoen euro en kunnen oplopen tot 5 miljoen.
De trainingen zijn verplicht voor ambtenaren die betrokken zijn bij sollicitatieprocedures. Het doel: vooroordelen verminderen en meer diversiteit binnenhalen. Dat betekent onder meer dat in alle sollicitatiecommissies voor hogere functies minimaal één vrouw moet zitten en dat de commissie ‘zo divers mogelijk’ is op zichtbare en onzichtbare kenmerken, zoals gender en culturele achtergrond.
Wat ‘inclusief werven’ precies inhoudt, wordt uitgelegd door de rijksoverheid zelf. In een voorlichtingsvideo stelt een trainer dat ambtenaren niet meer primair moeten kijken naar kennis, ervaring of diploma’s, maar naar competenties die passen bij het bestaande team. “De beste kandidaat” is volgens deze aanpak iemand die iets ‘aanvult’ in plaats van excelleert op papier.
Critici zien hierin een ideologisch gestuurde verschuiving. Selecteren op basis van bekwaamheid lijkt plaats te maken voor een beleid waarin representatie en achtergrond zwaarder wegen dan ervaring. Forum voor Democratie heeft aangegeven Kamervragen hierover te stellen: 'Het “meest rechtse kabinet ooit”, met de PVV als grootste coalitiepartij, gaat gewoon door met het bizarre diversiteitsbeleid. Dit moet afgelopen zijn. FVD gaat Kamervragen stellen.'
Hoewel het kabinet dus vasthoudt aan deze koers, blijkt uit interne gesprekken dat veel ambtenaren weinig enthousiasme tonen. Zo gaf een programmamanager Diversiteit en Inclusie toe dat topambtenaren persoonlijk moesten worden benaderd om zich aan te melden. Zonder reactie werden ze opgebeld, zo staat op de website van O&P Rijk.
Het beleid werd in 2019 al onder kabinet-Rutte III ingevoerd en wordt nu voortgezet door kabinet-Schoof, dat verder bezuinigen wil op ambtenarij. Maar ook bij een kleiner ambtenarenapparaat blijft het uitgangspunt dat de werving ‘inclusief’ moet verlopen. Dat betekent: méér trainingen, ook als er minder mensen worden aangenomen.