D66 neemt nóg meer PVV-standpunten over in aanloop naar verkiezingen

In het asieldebat schuift D66 steeds verder op richting de koers van de PVV. Waar de partij jarenlang pleitte voor openheid en opvang, klinkt nu een andere toon. Taalles vanaf dag één. Gesloten centra voor asielzoekers die ‘overlast veroorzaken’. En een selectieprocedure buiten de Europese grenzen. D66-leider Rob Jetten noemt het zelf een “streng, strikt en rechtvaardig” migratiebeleid.
In het radioprogramma Sven op 1 geeft Jetten toe dat progressieve partijen het migratievraagstuk jarenlang hebben genegeerd. “We hebben ons te weinig in het migratiedebat gemengd. Daar zijn we veel te lang met een grote boog omheen gelopen.”
Volgens hem heeft die terughoudendheid het rechtse kamp alle ruimte gegeven. “Wilders gebruikt die machtspositie om zijn eigen extreme ideeën door te duwen.” Daarom roept Jetten zijn collega’s op om zich wél te mengen: “Als progressieve partijen zich verenigen, kunnen we Wilders’ politieke verdienmodel ontmantelen.”
Maar wat Jetten vervolgens zelf voorstelt, lijkt opvallend veel op wat hij eerder nog ‘onmenselijk’ noemde.
Canadees model: selecteren buiten Europa
Volgens Jetten is het tijd om het hele systeem om te gooien. “Het huidige migratiesysteem is stuk,” zei hij vorige week tegen AD. Zijn oplossing? Vluchtelingen mogen alleen nog binnenkomen via een selectieprocedure buiten Europa. Asiel aanvragen op Nederlandse bodem moet verleden tijd zijn. “Van migratie die ons overkomt, moeten we naar migratie die we zelf in de hand hebben.”
Zelfs wie tóch de grens oversteekt, moet wat hem betreft worden geweigerd. Alleen genodigden mogen het land in. Onuitgenodigde vluchtelingen krijgen dan geen recht meer op opvang of een procedure. D66 wil daarbij strengere regels voor mensen uit zogenoemde veilige landen. “Aso’s die eindeloze overlast veroorzaken en hier niks te zoeken hebben, moeten naar een gesloten opvang,” aldus Jetten.
Gesloten opvang, verplichte taalles, werkplicht
Het nieuwe plan van D66 gaat verder dan veel mensen hadden verwacht. Wie mag blijven, moet vanaf dag één meedoen. Taallessen worden verplicht. Uitkeringen moeten worden vervangen door werk. En voor overlastgevers is geen plaats in reguliere opvanglocaties meer.
Opvallend is dat D66 hiermee standpunten overneemt die jarenlang exclusief bij de PVV, JA21 of BBB lagen. Het verschil? D66 plakt er woorden als “menswaardig” en “rechtvaardig” op. Maar inhoudelijk zijn de voorstellen nauwelijks minder streng dan die van de partijen die D66 eerder nog fel bekritiseerde.
Tegen de motie, vóór het idee
Nog geen twee weken geleden stemde D66 tegen een motie van BBB en NSC die pleitte voor het herzien van internationale verdragen over asiel. Opmerkelijk, want Jetten bepleit nu zelf een vergelijkbare koers. Toen BBB-Kamerlid Van Zanten werd gevraagd naar de draai, was hij verbaasd: “Heel jammer dat D66 daar vorige week nog tegen stemde.”
De timing roept vragen op. In aanloop naar de verkiezingen in oktober staat D66 op verlies in de peilingen. Het aanscherpen van het migratiestandpunt lijkt dus niet alleen ideologisch gemotiveerd, maar ook strategisch. Kiezers die wegvluchten naar partijen als Volt, NSC of zelfs GroenLinks-PvdA, moeten blijkbaar worden teruggehaald met ferme taal over migratie. Ook op stikstof draaide D66 recent: het beleid dat Rob Jetten als voormalig Klimaatminister nota bene lange tijd bejubelde.