Amerikaans verbod op CBDC komt dichterbij: ‘We willen geen Orwelliaans toezichtsmiddel’

De Amerikaanse volksvertegenwoordiging heeft donderdag een opvallende stap gezet: een verbod op de digitale dollar. Met een nipte meerderheid van 219 tegen 210 stemmen nam het Huis van Afgevaardigden de zogeheten Anti-CBDC Surveillance State Act aan. Het wetsvoorstel, ingediend door Republikeins fractieleider Tom Emmer, moet voorkomen dat de Federal Reserve een digitale munt ontwikkelt of uitgeeft zonder toestemming van het Congres.
Volgens Emmer is het gevaar van een digitale munt – een Central Bank Digital Currency (CBDC) – niet theoretisch, maar reëel. “We hebben jarenlang geprobeerd onze collega’s te waarschuwen voor deze verraderlijke technologie,” zei hij tijdens zijn toespraak. “President Trump begrijpt deze dreiging. Hij heeft al een uitvoerend bevel uitgevaardigd om de ontwikkeling van een CBDC te stoppen. Nu moeten wij dat vastleggen in de wet.”
Een CBDC lijkt op contant geld, maar bestaat alleen digitaal en wordt direct uitgegeven en gecontroleerd door de overheid. En dat is precies waar Emmer zich zorgen over maakt. “Elke dollar die je uitgeeft, waar je die uitgeeft en met wie, zou zichtbaar zijn voor de waakzame ogen van Washington. Geen contant geld, geen anonimiteit, geen ruimte meer voor privé financiële keuzes,” aldus Emmer.
Hij waarschuwde dat zulke systemen in andere landen al bestaan. “De Chinese Communistische Partij gebruikt een CBDC om burgers te volgen en hun gedrag te bestraffen via een sociaal kredietsysteem. In Canada zagen we in 2022 hoe de regering-Trudeau bankrekeningen bevroor van vrachtwagenchauffeurs die protesteerden tegen het coronavaccin. Denk niet dat dat hier niet kan gebeuren.”
Emmer: ‘CBDC is programmeerbaar overheidsgeld’
De Anti-CBDC Surveillance State Act stelt paal en perk aan wat de Federal Reserve mag doen. De centrale bank mag geen digitale dollar uitgeven, ook niet via tussenpersonen zoals banken. Ze mag evenmin digitale valuta gebruiken als instrument van monetair beleid. Alleen wanneer het Congres dat expliciet toestaat, mag de overheid zich op dit terrein begeven.
De wet erkent wel ruimte voor digitale munten die anoniem, open en ‘permissionless’ zijn — mits ze dezelfde privacy garanderen als contant geld. Daarmee blijft innovatie in de private sector mogelijk, zo benadrukt Emmer.
“Als een CBDC niet ontworpen is om open, vrij en privé te zijn — privé met een hoofdletter P — dan is het niets anders dan een Orwelliaans controle-instrument dat onze manier van leven aantast,” aldus Emmer. “De overheid heeft niets te zoeken in de portemonnee van gewone Amerikanen.”
De tekst loopt door onder het kader.
Een Central Bank Digital Currency is een digitale versie van een nationale munt, uitgegeven en beheerd door een centrale bank. In tegenstelling tot cryptovaluta zoals bitcoin, is een CBDC volledig gecentraliseerd. Het kan programmeerbaar zijn, wat betekent dat de overheid theoretisch zou kunnen bepalen hoe en waarvoor het geld mag worden gebruikt. Voor- en tegenstanders discussiëren fel over de gevolgen voor privacy, monetair beleid en overheidscontrole.
Fel politiek debat en steun van Trump
De stemming over het wetsvoorstel viel samen met een bredere politieke discussie over digitale valuta. Voorstanders van het verbod vrezen misbruik van financiële data door de overheid. Tegenstanders wijzen erop dat Amerika terrein verliest ten opzichte van China en Europa, waar wel gewerkt wordt aan CBDC’s.
Toch kreeg Emmers voorstel steun van 135 mede-indieners en diverse belangenorganisaties, waaronder de American Bankers Association. “Een CBDC is onnodig en risicovol,” aldus ABA-voorzitter Rob Nichols. “Het zou de rol van banken ondermijnen, financiële crises verergeren en burgers afhankelijk maken van een centrale instantie.”
De regering-Trump liet eveneens weten het voorstel te steunen. In een verklaring stelde het Witte Huis: “Deze wet beschermt de financiële privacy en vrijheid van elke Amerikaan. In de Verenigde Staten is financiële vrijheid niet onderhandelbaar.”
Volgende halte: de Senaat
Het wetsvoorstel is onderdeel van wat deze week in Washington ‘Crypto Week’ wordt genoemd. Twee andere wetsvoorstellen, de CLARITY Act en de GENIUS Act, haalden ook een meerderheid in het Huis. Beide regelen nieuwe spelregels voor cryptomunten en stablecoins.
Met het aannemen van deze drie wetten zet het Huis een ferme stap richting regulering van de digitale economie — maar wel onder duidelijke voorwaarden. De Anti-CBDC Surveillance State Act moet nu nog door de Senaat, waar de uitkomst onduidelijk is. Senator Ted Cruz heeft al een soortgelijk voorstel ingediend.
Als het ook daar wordt aangenomen, is de kans groot dat president Trump het ondertekent.