Tuchtzaak tegen kritische huisarts die ivermectine voorschreef

De gepensioneerde huisarts Berber Pieksma stond op dinsdag voor het medisch tuchtcollege in Zwolle. Aanleiding: het voorschrijven van het middel ivermectine aan corornapatiënten, buiten de officiële richtlijnen om. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) diende de klacht in. De zaak draait om de vraag of Pieksma handelde in strijd met de wet en beroepsnormen, of juist in het belang van haar patiënten.
Volgens de IGJ heeft Pieksma tussen juli en december 2021 ivermectine voorgeschreven als behandeling en preventie van het coronavirus, zonder dat hier een geldend behandelprotocol voor was. Daarmee zou zij artikel 68 van de Geneesmiddelenwet hebben overtreden, aldus de inspectie. Daarnaast verwijt de IGJ haar publieke uitlatingen die in strijd zouden zijn met de professionele standaarden, waaronder kritiek op de overheid, waarschuwingen voor vaccinaties en beschuldigingen over een vermeende pedofilie-agenda.
Tijdens de zitting werd ook getuige-deskundige Pierre Capel geciteerd. Hij beweerde eerder dat ivermectine wereldwijd al miljarden keren off-label is voorgeschreven en dat het middel veilig is. Met een totaal van vijf miljard doseringen zou een derde van de wereldbevolking behandeld zij met het middel. Pieksma benadrukte dat zij steeds in overleg met een apotheker handelde en dat haar protocollen voortkwamen uit samenwerking binnen het Nederlands Teleartsen Genootschap (NTG).
'Overheidscensuur'
In haar verklaring ging Pieksma verder dan alleen een medische verdediging. Ze sprak over censuur, overheidsdruk, gebrek aan transparantie en machtsmisbruik. "Ik heb geen woord gelogen en ik heb nergens spijt van," verklaarde ze. Ze benadrukte dat zij handelde vanuit haar eed als arts en de wens om mensen te helpen. Ook wees ze erop dat het NTG duizenden patiënten succesvol heeft behandeld met ivermectine. Haar pleidooi: artsen moeten de vrijheid hebben om te behandelen wat volgens hun kennis en geweten goed is, zeker bij gebrek aan officiële protocollen.
De IGJ blijft bij haar standpunt. Volgens de inspectie was het duidelijk dat ivermectine niet was toegestaan voor de coornabehandeling, omdat de Nederlandse beroepsgroep, waaronder het NHG, expliciet afraadde het middel voor die indicatie te gebruiken. Buitenlandse richtlijnen of studies zijn volgens de IGJ niet leidend. Bovendien acht de inspectie haar uitingen op sociale media "ongegrond en schadelijk voor het vertrouwen in de beroepsgroep". Als voorbeeld wordt er verwezen naar berichten als "Laat je niet vaccineren" en uitspraken over vaccinaties als controle-instrument via 5G.
De uitspraak volgt over zes weken. De tuchtzaak markeert een nieuwe episode in de nasleep van de coronaperiode. In maart deed de Raad van State een ingrijpende uitspraak over het off-label voorschrijven van medicijnen. Huisartsen en specialisten mochten voortaan alleen nog medicijnen voorschrijven die expliciet worden aanbevolen in de richtlijnen van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Artsen die hiervan afwijken, riskeerden een boete. Dit besluit had grote gevolgen voor de dagelijkse praktijk in de gezondheidszorg, waar off-label gebruik van medicijnen juist een gangbare werkwijze is.