Denemarken en Finland verzetten zich tegen eurobonds

De Europese Commissie werkt aan een plan om na 2028 structureel gezamenlijk schulden, ook wel eurobonds genoemd, aan te gaan. Met dat geld wil Brussel toekomstige crises opvangen via leningen of subsidies aan lidstaten. Maar Denemarken en Finland zeggen nu al duidelijk nee tegen zo'n permanente schuldenmachine, behalve als het om defensie gaat, meldt de Financial Times.
De Deense premier Mette Frederiksen was deze week helder in Straatsburg: ‘We zijn nu flexibeler en pragmatischer in de discussies over de volgende begroting. Maar voor mij is dat verbonden aan de herbewapening van Europa en niet aan andere kwesties.’
Denemarken is voor zes maanden voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Frederiksen gebruikt die rol om het belang van defensie centraal te zetten. ‘Voor mij is prioriteit nummer één het herbewapenen van Europa’, benadrukte ze.
Finland: geen behoefte aan nieuw fonds
Ook Finland is kritisch. Een anonieme Finse regeringsfunctionaris zei tegenover de Financial Times: ‘Finland is sceptisch over instrumenten zoals het herstelplan’, verwijzend naar het met schulden gefinancierde coronaherstelfonds van 800 miljard euro. Volgens de Finse bron is er nu geen noodzaak voor zo’n mechanisme. ‘Als er een crisis komt, kan de Commissie snel voorbereiden wat nodig is’, aldus de ambtenaar.
Voorstel ligt gevoelig bij zuinige landen
Het voorstel van de Europese Commissie bevat een zogenoemd ‘mechanisme voor buitengewone crisisrespons’. Daarmee zou Brussel bij crisissituaties zelf geld op de markt mogen ophalen en dat als lening of subsidie verdelen over lidstaten. Het plan maakt deel uit van de onderhandelingen over de volgende meerjarenbegroting van de Europese Unie.
Zodra het mechanisme is goedgekeurd, is alleen nog een meerderheid van EU-lidstaten en het Europees Parlement nodig om geld uit te geven. Dat is een stuk eenvoudiger dan wat nu nodig is om gezamenlijke schulden aan te gaan. Maar het voorstel stuit op stevige weerstand.
Niet alleen Duitsland, Zweden en Nederland, traditioneel zuinig, zijn kritisch over het plan. Ook Denemarken en Finland, die tijdens de oorlog in Oekraïne wél instemden met gezamenlijk lenen voor defensie, geven nu opnieuw tegengas. Daarmee komt de hele opzet van een structureel Europees schuldenkanaal op losse schroeven te staan.
Besluit valt op 16 juli
Brussel presenteert op 16 juli zijn definitieve begrotingsvoorstellen, inclusief het nieuwe crisisinstrument. Of het plan overeind blijft, hangt sterk af van de houding van de noordelijke landen.