Eurocommissaris Wopke Hoekstra heeft van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen de opdracht gekregen om het voorstel door te drukken. De belasting zou jaarlijks bijna zeven miljard euro moeten opleveren. Dat geld wil Brussel gebruiken voor de EU-begroting, die op dit moment al oploopt tot tweeduizend miljard euro.

Het idee is om bedrijven met een omzet van meer dan honderd miljoen euro een vaste bijdrage te laten betalen. Zowel Europese als buitenlandse ondernemingen die actief zijn binnen de EU vallen onder het plan. Hoeveel een bedrijf moet afdragen, hangt af van de omzet.

Steeds minder draagvlak
Aanvankelijk wilde de Commissie al bedrijven vanaf vijftig miljoen euro omzet belasten. Maar intern was daar veel kritiek op, zelfs binnen de Commissie zelf. Die grens werd daarom verhoogd naar honderd miljoen. Toch blijft de weerstand groot.

Voor de invoering van een Europese belasting is instemming nodig van alle lidstaten. En die steun lijkt ver weg. Vooral Duitsland verzet zich fel. Een woordvoerder van de Duitse regering zegt duidelijk: “We steunen een extra belasting voor ondernemingen niet.” Ook over de omvang van de EU-begroting is Berlijn kritisch. “Niet acceptabel,” noemt de woordvoerder het bedrag van tweeduizend miljard euro.

Ook Zweden heeft zich tegen het plan uitgesproken. De demissionaire minister van Financiën Eelco Heinen reageerde deze week: “We willen kijken hoe de begroting kleiner kan. Daar begint het bij.”

Soevereiniteit onder druk
Critici waarschuwen dat het voorstel meer is dan alleen een financiële maatregel. Zij zien het als een stap richting verdere machtsoverdracht aan Brussel. Lidstaten raken met zo’n belasting een deel van hun fiscale autonomie kwijt. En dat ligt politiek gevoelig.

Tegelijkertijd is het voorstel opmerkelijk omdat de Europese Commissie zegt dat ze bedrijven juist wil ontlasten. De concurrentiepositie van Europese bedrijven zou zwakker zijn geworden, en Brussel wil daar iets aan doen. Toch komt nu dit belastingplan op tafel, dat volgens tegenstanders juist het tegenovergestelde effect heeft.

De druk vanuit Brussel blijft. Maar met grote lidstaten als Duitsland en Zweden die zich openlijk verzetten, lijkt het plan voor een Europese bedrijventaks voorlopig vooral een wens van de Commissie. Of het ooit werkelijkheid wordt, is onzeker.