De Weense Volkspartij (ÖVP) maakte de cijfers vrijdag bekend. Daaruit blijkt dat 50,9 procent van de eersteklassers, in totaal 10.931 leerlingen, moet worden aangemerkt als leerling met speciale onderwijsbehoeften omdat zij het Duits onvoldoende beheersen. Een jaar eerder lag dit percentage nog op 49,7 procent.

De cijfers komen niet uit de lucht vallen. Vorig jaar werd al bekend dat meer dan 75 procent van de leerlingen in het Weense middelbaar onderwijs thuis geen Duits spreekt, maar een andere taal gebruikt. Voor basisscholen is dit zo'n tweederde.

Kritiek op links-liberaal stadsbestuur
Onderwijsspecialist en fractievoorzitter Harald Zierfuß wijst tegenover Heute met de vinger naar het linkse stadsbestuur van de sociaaldemocratische SPÖ en de liberale NEOS. ‘Omdat de SPÖ en NEOS falen in Wenen, kunnen meer kinderen dan ooit geen Duits spreken.’

Volgens Zierfuß dreigt de situatie uit de hand te lopen. ‘De tijd raakt op voor onze stad. De kinderen zonder Duitse taalvaardigheden zijn de bijstandsontvangers van morgen in deze stad.'

De ÖVP pleit niet voor minder immigratie of strengere toelatingseisen. De partij wil vooral meer taalcursussen, een verplichte kleuterschool voor alle driejarigen en extra personeel in kinderopvang en kleuterscholen.

Parallelle samenlevingen en zwakke integratie
Columnist Andreas Mölzer van de krant Kronen Zeitung schreef vorige maand over de grote aantallen buitenlandse leerlingen in het Oostenrijkse schoolsysteem. Hij waarschuwt voor de gevolgen op lange termijn. ‘Dit betekent dat zij opgroeien in gezinnen en gesloten parallelle samenlevingen die integratie eenvoudigweg weigeren,’ schrijft hij.

Volgens Mölzer is taal cruciaal. ‘Integratie in ons sociale systeem en onze culturele structuur hangt in de eerste plaats af van taalverwerving.’ Hij schetst ook een somber toekomstbeeld. ‘En al die kinderen met een migratieachtergrond die Duits slechts moeizaam en vaak alleen op rudimentair niveau op school leren, lopen het risico het leven te beginnen zonder diploma en met beperkte loopbaanperspectieven.’

Vlucht naar privéscholen
De impact blijft niet beperkt tot deze groep leerlingen. Door het grote aandeel kinderen dat geen Duits spreekt, komt ook het onderwijsniveau van andere leerlingen onder druk te staan. Steeds meer autochtone Oostenrijkers sturen hun kinderen daarom naar privéscholen.

Mölzer benoemt dit openlijk: ‘Bovendien belemmeren leerlingen die geen Duits begrijpen logischerwijs het leerproces en het onderwijs voor autochtone kinderen. Geen wonder dus dat je in Wenen, als je het je kunt veroorloven, je kinderen alleen nog naar privéscholen stuurt.’

Intussen blijft de situatie in Oostenrijk zorgwekkend. In 2025 konden landelijk 46.385 leerlingen het onderwijs niet volgen door gebrekkige Duitse taalvaardigheid. Dat aantal ligt iets lager dan een jaar eerder, maar de trend over tien jaar laat een sterke verslechtering zien sinds Oostenrijk zich opende voor massamigratie.