Zuid-Afrika voert strikte rassenquota in – ondernemers dreigen met rechtszaken

De Zuid-Afrikaanse overheid heeft nieuwe regels ingevoerd die bedrijven verplichten hun personeelsbestand aan te passen aan vooraf vastgestelde rassenquota. De maatregelen, die deze week zijn gepubliceerd door het ministerie van Arbeid en Werkgelegenheid, treffen bedrijven met 50 werknemers of meer. Wie niet voldoet, riskeert hoge boetes en uitsluiting van overheidsopdrachten.
Volgens de Zuid-Afrikaanse nieuwswebsite BusinessTech moeten ondernemingen in 18 sectoren hun personeelsopbouw in lijn brengen met de nationale demografie. Dat betekent dat bedrijven aansturen op een werknemersbestand waarin zwarte Zuid-Afrikanen (Afrikanen, Kleurlingen en Indiërs), vrouwen en mensen met een beperking sterk vertegenwoordigd zijn. In sommige sectoren moeten zij meer dan 90 procent van het personeel vormen. In elf sectoren ligt die eis zelfs boven de 95 procent in het technische segment.
Bedrijven die niet voldoen aan de nieuwe richtlijnen, riskeren boetes tot 1,5 miljoen rand (ongeveer 73.000 euro) of 2 procent van hun jaarlijkse omzet. Bovendien kan hun Employment Equity Compliance Certificate worden ingetrokken. Dat certificaat is noodzakelijk om in aanmerking te komen voor overheidscontracten.
De overheid stelt dat bedrijven de mogelijkheid hebben om beroep aan te tekenen tegen de opgelegde doelen, maar critici spreken van draconische maatregelen. Volgens de krant The Citizen lijkt het beleid op “social engineering op basis van huidskleur”.
Werkgeversorganisaties zoals de National Employers’ Association of South Africa (NEASA) en het ondernemersplatform Sakeliga hebben aangekondigd juridische stappen te zullen ondernemen. Volgens hen zijn de maatregelen “ongrondwettelijk, onwettig en schadelijk voor de economie”.