Diplomatieke rel: Duitsland en VS botsen over ‘extreemrechts’ label AfD

In Duitsland is een diplomatieke rel ontstaan tussen Berlijn en Washington, na scherpe kritiek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio. Aanleiding is de beslissing van de Duitse binnenlandse inlichtingendienst om de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) officieel te bestempelen als “bewezen extreemrechtse groepering”.
Rubio uitte donderdag op X (voorheen Twitter) zijn ongenoegen over de Duitse beslissing. Volgens hem misbruikt Duitsland zijn veiligheidsdiensten om de politieke oppositie te bespioneren. “Duitsland gaf zijn spionagedienst net nieuwe bevoegdheden om de oppositie te bespioneren. Dat is geen democratie – dat is tirannie in vermomming,” schreef Rubio.
Daarnaast hekelde hij het migratiebeleid van de Duitse regering, dat volgens hem 'dodelijk' is en stelde: “Niet de populaire AfD – die bij de laatste verkiezingen tweede werd – is extreem, maar het beleid van de gevestigde orde dat de AfD probeert tegen te houden.” Rubio riep Duitsland op 'van koers te wijzigen'.
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde fel. Op X schreven de Duitsers: “Dit is democratie. Deze beslissing is het resultaat van een grondig en onafhankelijk onderzoek om onze grondwet en de rechtsstaat te beschermen. Onafhankelijke rechters zullen uiteindelijk beslissen. Wij hebben uit onze geschiedenis geleerd dat rechts-extremisme gestopt moet worden.”
De binnenlandse veiligheidsdienst BfV maakte vrijdag bekend dat de AfD niet langer alleen als “verdachte” partij wordt gezien, maar als bewezen extreemrechtse organisatie.
Waarom dit label?
De AfD, die fel tegen immigratie is en kritisch op militaire EU-steun aan Oekraïne, haalde bij de laatste verkiezingen ruim 21 procent van de stemmen en is de grootste oppositiepartij in het Duitse parlement. Volgens de BfV druist de partij in tegen de basisprincipes van de Duitse democratie.
De dienst stelt dat de AfD een “etnisch-afkomst-gebaseerd begrip” van de Duitse identiteit aanhangt, dat in strijd is met de grondwet. Ook beschuldigt de dienst de partij ervan bepaalde bevolkingsgroepen te willen uitsluiten, ongelijk te behandelen en een “juridisch gedevalueerde status” op te leggen.
De inlichtingendienst benadrukt dat dit gedachtengoed de basis vormt voor ophitsing tegen minderheden, waarbij angst en haat worden aangewakkerd.
De Amerikaanse inmenging komt niet uit de lucht vallen. Tijdens de Duitse verkiezingen in februari sprak onder meer Elon Musk zich publiekelijk uit voor de AfD. Ook Republikeinse senator JD Vance steunde de partij openlijk. De opmars van de AfD past in een bredere trend van verrechtsing in Europa. De partij is populair onder kiezers die zich zorgen maken over immigratie, klimaatbeleid en Europese samenwerking.