Zaterdag vond er een massale klimaatdemonstratie op de A12 in Den Haag plaats, georganiseerd door actiegroep Extinction Rebellion. Zo’n 1200 activisten kwam erop af en besloten de snelweg te blokkeren. De politie liet dat echter niet lang toe. Toen de blokkade zo’n half uur bezig was, maande de politie de demonstranten om de snelweg te verlaten en verder te gaan demonstreren op het Malieveld. De demonstranten gaven hier echter geen gehoor aan, waarop de politie besloot in te grijpen.
De Utrechtsebaan was uiteindelijk urenlang afgesloten omdat het veel tijd koste om alle activisten te verwijderen van de snelweg. Sommige betogers hadden zich vastgelijmd aan de weg of zich aan elkaar vastgeketend. In totaal werden er 768 mensen gearresteerd. Vrijwel iedereen kwam dezelfde dag nog vrij. De politie besloot twee arrestanten langer vast te houden omdat zij weigerden om hun identiteit bekend te maken.
"Terroristische misdrijven"
Maar niet alle Haagse raadsleden waren even blij met de snelwegblokkade in hun gemeente. Woensdag, tijdens een raadsvergadering over de recente blokkade van de A12, haalde VVD-gemeenteraadslid Lotte van Basten Batenburg flink uit naar Extinction Rebellion. Sterker nog: volgens haar komt de snelwegblokkade "erg dicht bij de definitie van 'terroristische misdrijven' volgens het EU-recht".
Ze begint haar betoog: "Enkele weken geleden vroeg ik de burgemeester (Jan van Zanen, red.) om in gesprek te gaan met deze organisatie om de blokkade te voorkomen. Ik betreur dat dat niet is gelukt. Wat mijn fractie betreft heeft dat niet gelegen aan de burgemeester of aan zijn inzet. Ik constateert dat de aanpak van de burgemeester in aanloop naar zaterdag heel goed en duidelijk is geweest. Hij was duidelijk dat hij veel ruimte wilde bieden voor een demonstratie, en hij was even duidelijk over de grenzen die de wet daaraan stelt."
Ze vervolgt: "Dat zuivere handelen van de burgemeester staat in schril contrast met het handelen van Extinction Rebellion. Zij beweerden dat zij wilden demonstreren, maar zij riepen op tot de blokkade van de A12. Vervolgens weigerden zij ieder gesprek met de burgemeester en de gemeente wekenlang. Dan vraag ik: hoe geloofwaardig is het dat dit zou zijn gegaan om een demonstratie, en niet om het breken van de wet?"
Ze gaat door: "In plaats van in den rechte hun gelijk te zoeken, zijn zij wekenlang elk gesprek met de gemeente uit de weg gegaan, terwijl zij hun plan smeedden om strafbare feiten te plegen en daarmee de stad te ontwrichten, met als klaar doel om de overheid te dwingen om iets te doen. Dit komt erg dicht bij de definitie van 'terroristische misdrijven' volgens het EU-recht. In dat licht moet ook steun van allerlei organisaties aan de blokkade, wat de VVD betreft, goed worden bekeken."
Van Basten Batenburg begrijpt dat ze hierbij wel toelichting moet geven. Dat doet ze ook: "Ik heb hier de definitie van 'terroristische misdrijven' volgens het EU-recht voor mij. Daar staat: 'De overheid of een internationale organisatie op onrechtmatige wijze dwingen te verrichten of na te laten.' Nou, volgens mij is dat hier aan de hand."
Verontwaardigde reacties
De Volkskrant-columniste Asha ten Broeke kan haar oren nauwelijks geloven als ze de bijdrage van Van Basten Batenburg hoort. 'Vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid framen als terrorisme. Totaal van de pot gerukt,' schrijft ze.
Tegelijkertijd wijst Ten Broeke wel op een opmerking van advocaat Christian Flokstra. Flokstra is werkzaam voor het advocatenkantoor van Benedicte Ficq, die zaterdag zelf werd gearresteerd tijdens de klimaatdemonstratie. Maar Flokstra wijst erop dat volgens het wetboek Extinction Rebellion gewoon kan worden aangewezen als een 'criminele organisatie'.
Toch vindt hij niet dat dit daadwerkelijk moet worden gedaan: 'Als je de wet alleen nog maar ziet als instrument om je doel te bereiken en niet meer nadenkt of de wijze van toepassing nog wel redelijk en billijk is, kan het wel degelijk.'
