Jaspers heeft het boek De stikstoffuik (2023) geschreven, waarin hij stuk voor stuk inhakt op het regeringsbeleid betreffende stikstof. In het kader hiervan mocht hij aanschuiven bij WNL Op Zondag met presentator Rick Nieman.
In Nederland is het voor een bedrijf toegestaan om maximaal 0,07 gram stikstof per hectare per jaar uit te stoten. Dit komt volgens Jaspers overeen met één vogelpoepje. Tegelijkertijd is de kritische depositiewaarde (KDW) in Duitsland 300 gram, dus 4.000 keer zoveel; en in Denemarken zelfs 700 gram, dus 10.000 keer zoveel.
"De consequentie is dat aan de Nederlandse kant van de grens niets mag, terwijl aan de Duitse kant van de grens een boer allerlei dingen mag doen. Daar krijgt de Duitse boer ook Europese subsidie voor. Dat is niet uit te leggen," vertelt Jaspers.
Bovendien vindt hij het beleid duiden op willekeur. Zo is de grens van 0,07 gram alleen vastgesteld omdat dat het maximum is wat het computerprogramma AERIUS van het RIVM aankan, stelt hij. Het is geen reële grens van wat de natuur aankan. Sterker nog: Jaspers stelt dat de natuur pas wezenlijk verandert bij de uitstoot van een kilo stikstof. Volgens hem heeft het stikstofbeleid van het kabinet dan ook geen wezenlijk positief effect op de natuur.
'Wensnatuur' en 'stikstofhomeophatie'
Stikstof maakt de natuur niet dood, maar zorgt er alleen voor dat bepaalde planten sneller groeien, stelt hij. Nederlandse natuurbeheerders als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten doen volgens hem dan ook grotendeels aan 'wensnatuur': ze bepalen zelf welke natuur ze wenselijk vinden. Dit doen zij door actief in te grijpen in de natuur met graafmachines, wat bakken met geld kan kosten. Bovendien heeft Nederland geen unieke diersoorten, waardoor de biodiversiteit evenmin op het spel staat, stelt hij.
Jaspers duidt het overheidsbeleid als "stikstofhomeopathie". Wanneer een boer boven de grens van 0,07 gram per hectare per jaar zit, mag er niets meer in de wijde omgeving gebeuren qua stikstofuitstoot. "Zelfs een amateur wielerwedstrijd mag niet doorgaan, omdat de volgauto’s te veel uitstoten. Ook de theatervoorstelling het Pauperparadijs in Drenthe mocht niet doorgaan, want ook dat stoot stikstof uit," stelt hij. Hierdoor moeten boeren stoppen en kunnen er geen huizen worden gebouwd.
Eerder hakte de oud-directeur van de Wageningen Universiteit, Louise Fresco, al flink in op het stikstofbeleid van het kabinet. "Het is een politieke keuze die we onszelf hebben aangedaan," stelde ze bij het Vlaamse nieuwsprogramma De Afspraak.
Kritiek
Jaspers krijgt al snel kritiek van een aantal mensen. 'Van het niveau Ongehoord Nederland. Jaspers zaait zonder expertise twijfel over de wetenschappelijke onderbouwing van het stikstof beleid en gaat daarmee in tegen wetenschappers. Zij zeggen allemaal dat zo doorgaan schadelijk is voor de natuur maar volgens Jaspers kan het prima,' aldus journalist Marieke Kuypers.
Ook professor Franciska de Vries heeft wel wat aanmerkingen. Zij vindt dat Jaspers aan 'cherry picking': 'Er is zo ontzettend veel onderzoek gedaan naar de effecten van stikstof op de natuur, experimenteel, correlatief, in het veld, in de kas. Als er iets is dat we weten, dan is het dat de diversiteit van planten en het bodemleven vermindert en processen beïnvloedt.'
Daartegenover staat de wetenschapsjournalist van de Volkskrant, Maarten Keulemans. 'Uit. Wat een verbluffend boek heeft Arnout Jaspers geschreven. Dit móét iedereen lezen,' schreef hij na het lezen van De stikstoffuik van Jaspers.