Klaver blij met inperken democratische inspraak burgers door vonnis Internationaal Gerechtshof

Landen zijn verplicht om het klimaat te beschermen. Dat heeft het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag vastgesteld in een unaniem advies. Hoewel de uitspraak niet juridisch bindend is, kan deze volgens experts verregaande invloed hebben op toekomstige rechtszaken. Ook GroenLinks-PvdA-Kamerlid Jesse Klaver is tevreden met de uitkomst: “Politieke leiders wereldwijd moeten alles op alles zetten.”
Het ICJ stelt dat het recht op een schoon, gezond en duurzaam milieu onmisbaar is voor het kunnen genieten van andere mensenrechten. Daarom moeten staten maatregelen nemen om verdere klimaatverandering tegen te gaan. Daarbij ligt de grootste verantwoordelijkheid bij rijke landen, die volgens het hof het grootste aandeel hebben in de uitstoot van broeikasgassen.
Klimaatafspraken mogen volgens het ICJ niet vrijblijvend blijven. In sommige gevallen zou zelfs een schadevergoeding geëist kunnen worden, als landen hun verplichtingen niet nakomen. Elke situatie moet dan wel afzonderlijk worden beoordeeld.
De zaak werd aangespannen door Vanuatu, een eilandstaat in de Grote Oceaan die direct wordt bedreigd door klimaatverandering. Door de stijgende zeespiegel dreigt het land op termijn geheel te verdwijnen. Ook neemt het risico op hevige cyclonen toe. Vanuatu betoogde dat landen die blijven uitstoten, ondanks de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering, internationale afspraken schenden.
Klaver: ‘Nieuwe rechtszaken komen dichterbij’
Kamerlid Jesse Klaver reageerde positief op de uitspraak. Hij noemt het een belangrijke stap richting meer juridische druk op landen en bedrijven. “Regeringen, maar wellicht ook bedrijven kunnen makkelijker voor de rechter worden gedaagd als ze niet voldoende doen om klimaatverandering terug te dringen,” aldus Klaver. Hij hoopt echter dat politieke leiders zelf verantwoordelijkheid nemen, zodat rechtszaken niet nodig zijn.
Volgens Klaver is de uitspraak geen ideologische kwestie. “De rechter heeft gezegd: de aanpak van klimaatverandering is niet links of rechts.” Hij vergelijkt het met fundamentele mensenrechten waaraan iedereen zich moet houden. Hoewel de zaak ver weg lijkt, waarschuwt Klaver dat ook Nederland risico loopt. “Ons land ligt voor een groot deel onder de zeespiegel. Met de toenemende regenval en overstromingsrisico’s is de dreiging ook hier reëel.” Hij noemt daarnaast gebieden als Bangladesh die extra kwetsbaar zijn voor klimaateffecten.
Jesse Klaver over de uitspraak van de rechter over klimaatverandering: "De aanpak van klimaatverandering is niet links of rechts. Het is net als met mensenrechten, daar is iedereen aan gehouden. Dus alle politieke leiders wereldwijd moeten alles op alles zetten om… pic.twitter.com/fifmghAsNl
— Strijder124 (@Strijder124) July 23, 2025