EU steunt WHO-verdrag dat wereldwijde pandemie-aanpak moet sturen

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft woensdag een voorlopig akkoord bereikt over een nieuw pandemieverdrag. Na ruim drie jaar onderhandelen zijn de lidstaten het eens geworden over de concepttekst.
Het verdrag moet in mei worden goedgekeurd door de Wereldgezondheidsvergadering en daarna door de lidstaten worden geratificeerd.
Volgens berichten bevat het akkoord afspraken over de verdeling van medicijnen en vaccins tussen rijke en arme landen. Ook zijn er regels opgenomen over nationale beleidsplannen en voorwaarden voor onderzoek en ontwikkeling.
Zorgen over overdracht van macht
Hoewel WHO-functionarissen het verdrag als een mijlpaal presenteren, zijn er zorgen over de bevoegdheden die de organisatie hiermee krijgt. Het verdrag zou de WHO verregaande invloed geven op hoe landen omgaan met toekomstige pandemieën.
Critici vrezen dat nationale regeringen zeggenschap verliezen over hun eigen volksgezondheidsbeleid.
Toch benadrukt de WHO dat het voorstel de nationale soevereiniteit respecteert. ‘Het voorstel bevestigt de soevereiniteit van landen om gezondheidskwesties binnen hun grenzen aan te pakken’, aldus de organisatie.
VS en VK zetten vraagtekens
De Amerikaanse onderhandelaars trokken zich eerder dit jaar terug uit het proces. Dat gebeurde nadat president Donald Trump opnieuw begon met het verlaten van de WHO.
In het Verenigd Koninkrijk gaf Nigel Farage, leider van Reform UK, in januari aan dat zijn partij ‘directe verklaringen van intentie’ zal afleggen als zij de verkiezingen wint. Eén daarvan is ‘twijfel over de financiering van de WHO’.
Tedros prijst ‘internationale samenwerking’
WHO-directeur Tedros Ghebreyesus is positief over het akkoord. Hij zei: ‘Het ontwerpverdrag toont aan dat multilateralisme springlevend is, en dat landen in onze verdeelde wereld nog steeds samen kunnen werken aan gezamenlijke oplossingen voor gezamenlijke bedreigingen.’
Toch is het de vraag of de nationale parlementen het verdrag in deze vorm zullen aanvaarden.
Met name in Europa klinkt kritiek op het feit dat een bijna 200 leden tellende organisatie zulke invloedrijke bevoegdheden krijgt over nationale gezondheidssystemen, terwijl democratische controle ontbreekt.
De details van het akkoord zijn nog niet allemaal openbaar. Voor veel landen en burgers is het dus nog afwachten wat er concreet verandert als dit verdrag wordt aangenomen.