Merz lost verkiezingsbelofte in: eerste asielzoekers weggestuurd bij grenzen
De nieuwe Duitse regering onder leiding van bondskanselier Friedrich Merz (CDU) is begonnen met een harde lijn in het migratiebeleid. In de eerste week zijn al 32 asielzoekers aan de grens teruggestuurd. Daarmee maakt Duitsland direct duidelijk dat de beloftes uit de verkiezingscampagne geen loze woorden waren, stelt De NOS.
Opmerkelijk is de verwarring over de juridische basis van de nieuwe aanpak. Merz verwees eerder zelf naar een "nationale noodtoestand", waarmee hij wilde onderstrepen dat Duitsland het recht heeft om zijn grenzen te sluiten voor asielzoekers. Als oppositieleider riep hij op tot vergaande maatregelen na het dodelijke mesaanval in Solingen, gepleegd door een Syrische asielzoeker.
Nu hij aan de macht is, grijpt hij naar artikel 72 van het EU-verdrag. Dat artikel stelt dat nationale wetgeving mag voorgaan als de openbare orde of binnenlandse veiligheid in gevaar is. Volgens Merz is die grens bereikt.
Toch stelt zijn regering nu dat er formeel géén noodtoestand is uitgeroepen. Wel zijn buurlanden, waaronder Nederland, geïnformeerd over de strengere grenscontroles. De kans dat dit juridische procedures uitlokt, is groot.
Asielketen kraakt
Duitsland kreeg in 2023 ruim 230.000 asielaanvragen. Tegelijkertijd groeide het aantal mensen dat moest vertrekken tot meer dan 220.000. In 80 procent van de gevallen lukt het Duitsland niet om mensen daadwerkelijk uit te zetten. Het gevolg: overvolle opvanglocaties en overbelaste gemeenten.
De CDU wil af van wat zij “doorgeschoten Europese verplichtingen” noemt. Volgens Merz is Duitsland geen eerstelijnsland binnen de EU en hoeven asielzoekers zich dus niet bij Duitsland te melden. Toch blijft het in de praktijk lastig om migranten terug te sturen naar landen als Polen of Italië. Zelfs deze week weigerde Polen twee Afghanen op te nemen die Duitsland terug wilde sturen. De Duitse regering kiest bewust voor het risico van lange juridische trajecten. CDU-parlementariër Alexander Throm verklaarde tegenover de NOS dat het jaren kan duren voordat de rechter uitspraak doet over de wettigheid van de maatregelen. Tot die tijd hoopt de regering op afschrikkingseffect.
Met deze maatregelen richt Merz zich niet alleen tot migranten, maar ook tot binnenlandse kiezers – in het bijzonder aanhangers van de rechts-populistische AfD. Die partij boekte stevige winst door haar harde migratiestandpunten. Merz wil dat terrein heroveren.
