Algemene Rekenkamer: verhoog btw op boodschappen om Defensie te betalen

Om toekomstige defensie-uitgaven te kunnen bekostigen, moeten politieke partijen keuzes maken die wél uitvoerbaar zijn aldus de Algemene Rekenkamer. De Algemene Rekenkamer roept in een brief op om 30 miljard euro te besparen door het schrappen van ondoelmatige belastingregelingen. Eén van de voorstellen is het verhogen van het lage btw-tarief op boodschappen van 9 naar 21 procent. Hierdoor zouden boodschappen flink duurder worden.
Volgens Rekenkamer-president Pieter Duisenberg worden veel fiscale voordelen gegeven aan mensen die ze niet nodig hebben. Het lage btw-tarief zou bedoeld zijn om lagere inkomens te ontzien, maar ook mensen met hoge inkomens profiteren ervan. Uit berekeningen blijkt dat de overheid 20 euro aan belasting misloopt voor elke euro voordeel voor lage inkomens. Dat is volgens de Rekenkamer inefficiënt, aldus het AD.
‘Weggegooid belastinggeld’
‘Partijen zijn op zoek naar geld om hun plannen te betalen,’ zegt Duisenberg. ‘In ons advies zeggen we: er ligt 30 miljard euro aan maatregelen die nu niet doeltreffend zijn. Eigenlijk is dat deels weggegooid belastinggeld. Dat geld kan slimmer worden ingezet. Pas ze aan of schaf ze af.’
De Rekenkamer denkt dat het afschaffen van fiscale voordelen ruimte kan geven om bijvoorbeeld in Defensie te investeren. Tegelijkertijd is er kritiek op hoe het ministerie van Defensie zijn geld besteedt. In 2024 werd 3,3 miljard euro minder uitgegeven dan gepland, omdat ondersteunende diensten niet op orde waren. Denk aan logistiek, munitiebeheer en beveiliging van kazernes.
Hypotheekrenteaftrek ook onder vuur
Naast het lage btw-tarief kijkt de Rekenkamer ook naar andere fiscale voordelen. Zo kan de hypotheekrenteaftrek worden afgeschaft. Ook regelingen voor ondernemers, zoals de landbouwvrijstelling, zouden niet effectief zijn. Als al die regelingen verdwijnen, komt er jaarlijks 30 miljard euro vrij.
‘Geen loze beloftes meer’
Duisenberg waarschuwt politieke partijen dat ze hun verkiezingsprogramma’s niet moeten vullen met wensdenken. ‘Zorg er nou gewoon voor dat wat je belooft ook kan,’ zegt hij. ‘En maak realistische plannen, dus geen wensdenken. Mensen in het land snakken naar resultaten en niet alleen naar loze beloftes.’
Volgens de Rekenkamer moet de politiek stoppen met ‘de kop in het zand steken’ als het gaat om onbetaalbare plannen. Anders blijft Nederland kampen met begrotingstekorten, uitgestelde investeringen en onuitvoerbaar beleid.