De betrokkenheid van XR leidde tot scherpe reacties in de Tweede Kamer. BBB-Kamerlid Henk Vermeer noemde het tegenover Wynia's Week een 'doorgestoken kaart'. Hij zei: ‘Extinction Rebellion voert actie door snelwegen te blokkeren, bedrijven te intimideren en maatschappelijke ontwrichting te organiseren. Wat BBB betreft voldoet deze club zelfs aan de definitie van een terroristische organisatie. Dat juist zij aan de voorkant meeschrijven aan een “burgerberaad” is totaal onacceptabel.’

Kritiek monddood gemaakt
Deelnemers die vragen stelden of kritiek uitten op de conceptadviezen, werden gemarginaliseerd. Een voorbeeld: chemicus Marcel Crok werd als 'persona non grata' behandeld. Hij mocht in een achterafzaaltje spreken en werd geneutraliseerd met een ‘fact-check’ die later misleidend bleek. Zelfs de stelling dat de kosten van klimaatbeleid de baten overtreffen werd actief weggedrukt.

Hoogleraar Richard Tol diende een klacht in. Zijn kritiek werd echter afgewezen door een ecologische filosoof die eerder directeur was van het Wereld Natuur Fonds. Die stelde: ‘het proces was zorgvuldig’. Over de inhoud repte hij niet, terwijl het daar in de klacht over ging.

XR beïnvloedde actief het proces
Een e-mail van XR aan ambtenaren die het burgerberaad voorbereidden, laat goed de invloed van XR op het burgerberaad zien: ‘Jullie houden te veel rekening met tegenkrachten van ontkenners, een achterhoede van mensen die het vanwege allerlei redenen niet willen weten dat er veranderingen komen.’ Ook beweerde XR: ‘Wetenschappers zijn het erover eens dat we klimaatverandering moeten stoppen’ en ‘we hebben nog maar twee jaar de tijd.’ Die twee jaar zijn inmiddels bijna verstreken.

Een toneelstuk met figuranten
De deelnemers werden volgens een afgehaakte deelnemer voortdurend in één richting gestuurd. Zij hadden nauwelijks invloed op de eindadviezen. Die waren grotendeels al voorgekookt door ambtenaren en klimaatactivisten. Kritische deelnemers werden weggezet of buitengesloten.

Het resultaat is volgens critici duidelijk: een doorgestoken proces waarin burgers zonder kennis werden gemanipuleerd tot steun voor ‘ambitieuze klimaatmaatregelen’. XR, geholpen door activistische ambtenaren, zette zo een toneelstuk op. Het Burgerberaad Klimaat is daarmee een verlengstuk van XR geworden in plaats van een democratisch instrument.