In een document dat door Politico is ingezien, roepen de drie regeringen de Europese Commissie op om “haar inspanningen te verdubbelen om racisme, antisemitisme, vreemdelingenhaat en anti-moslimhaat te bestrijden.” Daarbij moet de EU volgens hen garanderen dat “geen steun wordt verleend aan entiteiten die vijandig staan tegenover Europese waarden.”

Concreet willen de landen dat de EU geldstromen stopt naar organisaties die deze waarden “niet naleven.” Ook vragen zij om strengere controle en uitbreiding van het strafrechtelijke beleid rond haatmisdrijven. Met andere woorden: wie EU-subsidie ontvangt, moet zich voortaan ook politiek conformeren.

De voorstellen zouden gelden voor programma’s zoals Erasmus+ en CERV (Citizens, Equality, Rights and Values). Deelnemers aan deze fondsen moeten een verklaring tekenen waarin zij beloven “de EU-rechten en -waarden te respecteren en te bevorderen.” 

Europese waarden als glijdende schaal
De oproep legt een gevoelige kwestie bloot: wie bepaalt wat “Europese waarden” precies zijn? De drie landen willen dat Brussel meer macht krijgt om te bepalen welke organisaties of meningen binnen die grenzen vallen – en welke niet.

De drie landen willen dat de regels ook gaan gelden voor het internet. In hun voorstel staat dat “EU-waarden evenzeer gelden in de digitale sfeer.” Daarmee krijgt Brussel meer invloed op wat online mag worden gezegd of gedeeld. Het voorstel werd gepresenteerd vlak voor de Europese Raad in Brussel, waar leiders spraken over defensie, migratie, concurrentiekracht en de oorlog in Oekraïne.